Het is de mythe die het verschil maakt
De Lakota waterbeschermers bij Standing Rock in de VS hebben een fraaie overwinning behaald. De Dakota oliepijplijn moet een andere route nemen en de milieu-effecten voor de rivier moeten onderzocht worden. Er zijn de afgelopen jaren honderden acties geweest om pijpleidingen over native american land tegen te houden die weinig aandacht kregen en weinig effect hadden. Hoe kan het dat deze actie zo veel aandacht kreeg en succesvol werd?
Standing Rock werd wereldnieuws, kreeg steun over de hele wereld, verzamelde duizenden indigenous people, medestanders en leiders uit andere religieuze tradities, ontving duizenden veteranen, wist bijna dagelijks indringende filmbeelden te verspreiden en wist een positief besluit af te dwingen. Niet dat de strijd klaar is. De oliemaatschappij en Trump zullen hun uiterste best doen de pijplijn alsnog aangelegd te krijgen, bij Standing Rock of ergens anders. Lees hier het bericht vanuit Standing Rock: http://sacredstonecamp.org/blog/2016/12/2/obama-administration-denies-final-easement-whats-next Maar voor dit moment is het een belangrijke overwinning.
Dit zijn de minst machtige mensen uit de VS die de meest machtige mensen weerstaan. Ik denk dat Standing Rock zo krachtig is omdat deze strijd een nieuwe mythe zichtbaar maakt. Deze mythe die mensen weet te mobiliseren en inspireren, ontleent zijn kracht aan zes narratieve elementen:
1. De titel van het verhaal: Standing Rock
Standing Rock is de naam van de stam die het gebied bewoont. Deze naam van de stam is meteen de naam van de mythe. Een symbool dat zowel beeldend als krachtig is. De naam vertelt ons: tot hier en niet verder. Het is meteen een oproep tot actie. Eén van oneliners in deze beweging is dan ook: I stand with Standing Rock. Stand up! De titel opent in één kreet het hele verhaal.
2. Wat staat er op het spel: het leven op aarde
Juridisch gezien gaan de strijd om het recht van de oliemaatschappijen om de pijplijn over het land van Standing Rock en onder de Missouri rivier door te trekken. Maar symbolisch gaat de strijd om het leven op aarde. De medicijnmannen vragen: Oil or water, where do you stand? De chiefs zeggen: Mother earth is a source of life, not a resource. De grootmoeders zeggen: Water is life. Mni Wiconi. Ze waarschuwen dat elke pijplijn lekt en deze lekkages schoon drinkwater voor mensen en natuur zullen vergiftigen. Standing Rock is een symbool geworden voor een leefbare aarde.
3. Archetypische helden: chiefs en grandmothers
We zien de chiefs met hun gerimpelde gezichten en verentooi spreken over water is life en geweldloos verzet. Maar achter de schermen zitten de grootmoeders in een cirkel en luisteren naar Spirit voor wijsheid. Zij zeggen dat het cruciaal is om geweldloos te handelen. Dan zal Standing Rock overwinnen. Zij geven hun kracht aan de mensen die actie voeren. Samen met de krijgers, dansers, zangers en drummers. Kijk bijvoorbeeld eens naar deze vrouwen van Standing Rock >>. Ze zijn archetypische helden waar we ons onmiddellijk mee kunnen verbinden.
4. Monsters: zwaar bewapende politie, oliemaatschappijen en Trump
Er zijn duidelijke monsters in deze mythe die bestreden moeten worden. Allereerst de militair bewapende politie en private beveiligingstroepen die een angstaanjagende en duidelijk beeld bieden dat doet denken aan de dark side in Starwars. Zwaar bewapende mannen, prikkeldraad, getrainde honden, rubber kogels, pantserwagens, waterkanonnen, pepperspray en traangasgranaten nemen het op tegen biddende mensen en vlaggen, veren en drums. De drones en docu-makers van Standing Rock filmden voortdurend onthutsende oorlogstaferelen bij geweldloze acties, zoals deze op 2 november 2016 >>.
Ook de oliemaatschappij die de aarde openbreekt om olie te winnen en te vervoeren is een monster waartegen Standing Rock vecht. De waterbeschermers zijn gedreven om the black snake tegen te houden. De pijplijn is zichtbaar en concreet, maar de oliemaatschappijen zijn moeilijker te zichtbaar te krijgen als tegenstander. De verkiezingscampagne en verkiezing van Trump heeft deze strijd misschien de meest duidelijke vijand gegeven. De VS was verrast dat Trump ondanks zijn racisme, seksisme, leugens en schandalen toch de verkiezingen had gewonnen. Maar zijn verkiezing op 8 november riep meteen een immense strijdlust op. En Standing Rock werd de eerste plek waar tegenstrijdige mythen en wereldbeelden uitgevochten worden.
5. Een onverwacht geschenk: Samenwerken en het helen van wonden
Begin december arriveerde een groep van duizenden veteranen op Standing Rock. Ze wilden een menselijk schuld vormen tussen de zwaar bewapende politie en de waterbeschermers van Standing Rock. Het meest indrukwekkende was echter de onverwachte vergevingsceremonie op 5 december waar veteranen vergiffenis vroegen. “We took your land, we broke treaties, we stole minerals from your ground, we took more land, we tried to eliminate your language, we did not respect you. We came to say we are sorry. We are at your service. “ De reactie van de Lakota chief was “World peace, world peace. We are still a nation, we have preserved. We do not own the land, the land owns us.” Een sterke mythe biedt deelnemers en lezers zo'n onverwacht geschenk.
6. Meedoen aan het verhaal: van bidden tot het opzeggen van je bankrekening
Mensen kunnen apathisch worden van klimaatverandering of economische ongelijkheid omdat het zo groot is en elke eigen bijdrage futiel lijkt. Standing Rock heeft mensen meteen vele handelingsmogelijkheden geboden om te helpen. Je kunt doneren, petities indienen, meedoen, bidden, weggaan bij je bank als die mee-investeert in de pijplijn zoals de ING bank, waterrituelen houden, nieuwsberichten delen, Standing Rock als locatie instellen op Facebook zodat de politie niet via Facebook kan achterhalen wie er precies aanwezig is. Lees bv. deze 8 dingen die je kunt doen om te helpen >>. Waar je ook woonde, hoeveel of weinig geld je ook had, iedereen kon iets doen om te helpen. Standing Rock wist mensen uit te nodigen om deel te nemen aan hun verhaal. Dat maakt mensen meteen mede-eigenaaren mede-avonturier in dit verhaal.
Tot slot
De strijd is nog niet gestreden en het verhaal is nog niet klaar. Maar deze mythische strijd in Dakota heeft mensen die werken aan leefbare aarde en een alternatief bieden voor rechtspopulisme en neo-liberalisme wereldwijd verenigd en gesterkt. Trump wist de verkiezingen te winnen omdat hij een nieuw verhaal bood: Let’s make America great again. De democraten hadden geen mythisch beeld dat daar tegen op kon. Standing Rock laat zien dat een echt verhaal van gewone mensen op de plek waar ze leven een goed alternatief verhaal biedt. Het is geen corporate story of geconstrueerde mythe. Het is een mythe die zich langzaam ontvouwt, die we kunnen herkennen en die de mensen opeisen terwijl ze het verhaal maken. En dat is bemoedigend. Elke lokale actie heeft mythische proporties. Neem bijvoorbeeld dit verhaal over gasloos wonen met archetypes als een surinamase oma en topkok Jonnie Boer >>.
Dus is de vraag aan ons allen: welke actie of wel initiatief waar we mee bezig zijn, heeft mythische elementen en potenties? Met die verhalen kunnen we het verschil maken.
Meer infromatie website van het kamp Standing Rock >>. En de website van de Sioux-Lakotastam Standing Rock >>. Een informatieve Facebook groep: Standing Rock Stories >>
En hier lees je mijn blog over het klimaatakkoord in Parijs als de reis van de held en het begin van een nieuwe mythe >>